การปนเปื้อนในดินและน้ำใต้ดิน
(soil
and groundwater contamination)ในบริเวณโรงงานเป็นปัญหาที่เรื้อรังและส่งผลกระทบต่อสังคมอย่างยิ่ง
ทั้งนี้ปัญหาดังกล่าวแตกต่างจากการปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อมอื่นๆ
เนื่องจากการปนเปื้อนในดินและน้ำใต้ดินเป็นสิ่งที่มองไม่เห็นและจะไม่เป็นประเด็นเลยจนกระทั่งตรวจพบการแพร่กระจายของสารปนเปื้อนนั้นส่งผลกระทบต่อชุมชนตลอดจนก่อให้เกิดผลกระทบด้านสุขภาพนอกจากนี้ปัญหาการปนเปื้อนในดินและน้ำใต้ดินในบริเวณโรงงานเป็นปัญหาที่ควบคุมได้ยาก
โดยสาเหตุหลักของปัญหาการปนเปื้อนของสารอันตรายในดินและน้ำใต้ดินในโรงงาน
ส่วนใหญ่เกิดจากขาดการบริหารจัดการตามหลักวิชาการที่ดี หรือหลุมฝังกลบขยะที่เสื่อมสภาพหรือไม่ได้มาตรฐานตามหลักวิชาการ
หรือจากการลักลอบทิ้งและลักลอบฝังกลบซึ่งเมื่อสารอันตรายมีการปนเปื้อนหรือรั่วไหล
(spill)ลงสู่พื้นดิน บางส่วนจะระเหยออก
(หากมีคุณสมบัติของการระเหย) บางส่วนจะอิ่มตัวอยู่ในดิน ซึ่งส่วนที่อยู่ในดินนั้น
บางส่วนจะเกาะติดกับอนุภาคของดิน
บางส่วนซึมลงตามชั้นดินในแนวดิ่งตามแรงโน้มถ่วงของโลก จนกระทั่งถึงชั้นน้ำใต้ดิน
ซึ่งเมื่อถึงชั้นน้ำใต้ดินสารอันตรายจะละลายกับน้ำใต้ดิน
หรือตกตกตะกอนอยู่ในชั้นน้ำ ตลอดจนถูกพัดพาไปในทิศทางเดียวกับน้ำใต้ดิน
และจะเข้าสู่ระบบนิเวศน์ในชั้นน้ำใต้ดินในที่สุด
ส่งผลให้เมื่อมีการสูบและนำน้ำใต้ดินมาใช้ประโยชน์เพื่อการอุปโภคบริโภค
ทำให้ตรวจพบสารปนเปื้อนที่เป็นอันตราย เช่น สารในกลุ่มสารอินทรีย์ระเหย
กลุ่มโลหะหนัก ซึ่งหลายชนิดส่งผลต่อสุขภาพ
รองศาสตราจารย์ ดร.สัญญา สิริวิทยาปกรณ์
· อาจารย์ประจำภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
·
เชี่ยวชาญด้านการเคลื่อนตัวของมลพิษในน้ำผิวดิน
น้ำใต้ดิน และในทะเล และการบำบัด
สารปนเปื้อนในน้ำผิวดินและน้ำใต้ดิน
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธรรมศักดิ์ โรจน์วิรุฬห์
·
อาจารย์ประจำสาขาวิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม
ภาควิชาวิศวกรรมโยธา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
ราชมงคลธัญบุรี
· คณะทำงาน และคณะที่ปรึกษาในการจัดทำคู่มือที่เกี่ยวข้องกับการติดตามการปนเปื้อนดินและน้ำใต้ดิน
รองศาสตราจารย์ ดร.สัญญา สิริวิทยาปกรณ์ และ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธรรมศักดิ์ โรจน์วิรุฬห์